VĂN HÓA THƯỞNG THỨC CÀ PHÊ – XƯA VÀ NAY CỦA NGƯỜI VIỆT
Cà phê xuất hiện trong xã hội Việt Nam từ khi thực dân Pháp biến Việt Nam thành thuộc địa. Từ miên viễn quá khứ, trải qua bao thăng trầm của lịch sử. Đến nay cà phê vẫn có chỗ đứng trong đời sống của người Việt. Nét văn hóa thưởng thức cà phê của người Việt cũng có nhiều biến chuyển theo sự phát triển từng ngày của xã hội. Cùng Laven Coffee tìm hiểu xem nét cà phê xưa và nay có gì thú vị.
Cà phê những năm 80
Những năm 80 của thế kỷ XIX, người Pháp xâm lược Việt Nam. Và mang theo nhiều nét văn hóa phương Tây vào thuộc địa. Người Việt làm quen với cà phê từ dạo đó đến nay. Thứ thức uống đen sánh, nhấp môi có vị đắng, đậm và khiến người ta khoan khoái sau khi uống. Thức uống ấy, được các giới quan chức, quý tộc phong kiến lúc bấy giờ cực ưa chuộng. Uống cà phê còn là thước đo sự sành điệu, đẳng cấp của một người. Nhiều thiếu niên giai đoạn trước còn nghĩ uống được cà phê là minh chứng cho việc mình “đã lớn”.
Vùng đất Tây Nguyên được khai phá để trồng cà phê và trở thành vùng trồng cà phê lớn nhất nước với những loại cà phê có chất lượng ngon hàng đầu. Cà phê Việt Nam không chỉ biết đến về sản lượng đứng trong top đầu thế giới. Mà nó còn tạo dựng được các thương hiệu cà phê rất riêng của người Việt. Arabica và Robusta là hai loại cà phê được sử dụng và trồng phổ biến ở Việt Nam.
Vùng đất Tây Nguyên được khai phá để trồng cà phê và trở thành vùng trồng cà phê lớn nhất nước với những loại cà phê có chất lượng ngon hàng đầu. Cà phê Việt Nam không chỉ biết đến về sản lượng đứng trong top đầu thế giới. Mà nó còn tạo dựng được các thương hiệu cà phê rất riêng của người Việt. Arabica và Robusta là hai loại cà phê được sử dụng và trồng phổ biến ở Việt Nam.
Tìm Lại Nét Cà Phê Xưa
Cà phê “cóc” trở thành một hình ảnh quen thuộc với các thế hệ 7x, 8x Việt Nam. Các quán cà phê này luôn ở các góc đường hoặc nép mình khiêm tốn trên các vỉa hè, với những bộ bàn ghế nhỏ nhắn vừa đủ ngồi. Có thể vì thế mà chúng được gắn cho tên gọi là “cà phê cóc”.
Tại nhiều con đường ở Sài Gòn, Hà Nội lúc bấy giờ. Thật không khó bắt gặp những quán cà phê không tên. Cùng vài chiếc ghế gỗ con xếp ngẫu hứng đủ cho người ta ngồi hoặc lấy làm bàn để đôi ba ly cà phê. Dù là ở những góc phố yên tĩnh hay bên những con phố xe cộ lại qua. Khi ngồi bên ly cà phê, người ta bỗng hóa trầm ngâm, suy tư đến lạ lùng.
Tại nhiều con đường ở Sài Gòn, Hà Nội lúc bấy giờ. Thật không khó bắt gặp những quán cà phê không tên. Cùng vài chiếc ghế gỗ con xếp ngẫu hứng đủ cho người ta ngồi hoặc lấy làm bàn để đôi ba ly cà phê. Dù là ở những góc phố yên tĩnh hay bên những con phố xe cộ lại qua. Khi ngồi bên ly cà phê, người ta bỗng hóa trầm ngâm, suy tư đến lạ lùng.
Với người Hà Nội
Người Hà Nội ưa chuộng những ly cà phê pha phin đậm đặc. Cà phê ngon với người Hà thành phải là những ly cà phê pha trong phin được vặn chặt. Nhiều người còn muốn cà phê được ngấm đều nên tỉ mỉ múc từng muỗng nước sôi cho vào phin. Cà phê pha phin đến ngày nay vẫn tồn tại và được nhiều người bình chọn là một cách pha cà phê ngon. Người Hà Nội có cách gọi tên cà phê gần gũi – “nâu” và “đen”. Khi vào quán, nếu muốn uống cà phê sữa đá bạn sẽ gọi thành “nâu đá”, muốn nhấp nháp ly cà phê đen thì gọi là “đen” hoặc “đen đá”.
Với người Sài Gòn
Ở Sài Gòn, cách pha cà phê có phần khác hơn. Người ta để cà phê vào túi vải mỏng được làm như một chiếc vợt nhỏ rồi cho vào ấm bằng đất nung. Tiếp đó chế nước sôi vào như pha trà và đợi khoảng mươi phút. Cà phê trong ấm đất được cho sang một chiếc ấm nhôm và để đun trên bếp than trước khi rót cho khách. Cách pha cà phê này được người dân Nam Kỳ lục tỉnh lúc bấy giờ gọi là pha cà phê vợt.
Tiếc thay, ngày nay cách pha cà phê vợt như thế hầu như không còn được phổ biến. Bạn chỉ có thể tìm thấy cách pha độc đáo này ở một số quán cà phê theo phong cách “hoài cổ” ở thành phố Hồ Chí Minh. Song, không gian thưởng thức cà phê vợt đã thay đổi nên hương vị cà phê cũng không còn được trọn vẹn như xưa.
Tiếc thay, ngày nay cách pha cà phê vợt như thế hầu như không còn được phổ biến. Bạn chỉ có thể tìm thấy cách pha độc đáo này ở một số quán cà phê theo phong cách “hoài cổ” ở thành phố Hồ Chí Minh. Song, không gian thưởng thức cà phê vợt đã thay đổi nên hương vị cà phê cũng không còn được trọn vẹn như xưa.
Người Việt Ngày Nay Uống Cà Phê Ra Sao?
Đầu những năm 2000, các hình thức kinh doanh cà phê có nhiều thay đổi. Người ta bắt đầu chuộng các quán có internet, nhạc và đầu tư thêm về không gian quán. Cà phê cóc dù vẫn tồn tại nhưng đã nhường lại chỗ đứng cho những hình thức khác. Cà phê xe đẩy (take a way) có thể xem là một hình thức cải tiến từ cà phê cóc.
Người phương Tây uống cà phê trong những lúc cần sự tỉnh táo và tập trung cao. Người Việt có thể uống cà phê vào bất kì thời điểm nào trong ngày. Động ngữ “đi cà phê” với người Việt giờ đây không chỉ gói gọn trong việc đến quán thưởng thức cà phê nữa. “Đi cà phê” còn bao gồm luôn cả nghĩa đi gặp bạn bè, đi làm việc, xả stress… Chính vì thế nhiều mô hình kinh doanh cà phê ra đời: cà phê sách, cà phê văn phòng, cà phê thú cưng,...
Khái niệm ngon với văn hóa thưởng thức mới ngày nay không chỉ ngon về chất mà hình thức nhìn cũng phải thấy “ngon”!
Người phương Tây uống cà phê trong những lúc cần sự tỉnh táo và tập trung cao. Người Việt có thể uống cà phê vào bất kì thời điểm nào trong ngày. Động ngữ “đi cà phê” với người Việt giờ đây không chỉ gói gọn trong việc đến quán thưởng thức cà phê nữa. “Đi cà phê” còn bao gồm luôn cả nghĩa đi gặp bạn bè, đi làm việc, xả stress… Chính vì thế nhiều mô hình kinh doanh cà phê ra đời: cà phê sách, cà phê văn phòng, cà phê thú cưng,...
Khái niệm ngon với văn hóa thưởng thức mới ngày nay không chỉ ngon về chất mà hình thức nhìn cũng phải thấy “ngon”!
Không ai có thể lý giải được vì sao cà phê lại được yêu chuộng đến vậy! Phải chăng do thứ thức uống đen nâu ấy làm con người ta tỉnh táo hơn. Hay là do những ngày mới xuất hiện, khoảnh khắc từng giọt cà phê rơi tý tách khiến người ta cảm nhận được vị thời gian và giá trị của sự chờ đợi. Dù văn hóa thưởng thức cà phê có nhiều thay đổi theo sự phát triển từng ngày của xã hội. Những ly cà phê đậm, đắng, thơm ngậy,… luôn là thức uống chưa bao giờ đánh mất vị trí của mình trong lòng những tín đồ cà phê Việt.
